Nhìn từ trên cao, cầu thang xoắn trong Bory Castle mở ra như một chuyển động liên tục, nơi kiến trúc, hội họa và cảm xúc hòa vào nhau bằng nhịp điệu chậm rãi. Đây không phải một lâu đài theo nghĩa truyền thống, mà là công trình của đời người, được tạo nên bởi Jenő Bory, nhà điêu khắc kiêm kiến trúc sư Hungary, người dành hơn bốn mươi năm cuộc đời để xây dựng nơi này bằng chính đôi tay, trí tưởng tượng và sự kiên nhẫn hiếm thấy.
Bory bắt đầu công trình vào năm 1923, không theo một bản vẽ cố định, mà để ý tưởng dẫn lối. Mỗi bậc thang, mỗi cột trụ, mỗi mảng màu đều được hoàn thiện dần theo dòng suy tưởng. Cầu thang xoắn là một trong những chi tiết giàu sức gợi nhất. Những cột nhỏ được sơn tay bằng họa tiết hình học, hoa văn dân gian Hungary và dấu ấn Art Nouveau, tạo nên cảm giác vừa cổ điển vừa tự do. Vật liệu chủ đạo là đá và bê tông, nhưng cách xử lý bề mặt và màu sắc khiến không gian trở nên ấm áp, gần gũi, như một bức tranh ba chiều có thể bước vào.
Đi xuống từng vòng xoắn, ánh sáng thay đổi rất nhẹ, len qua các ô vòm và lan trên bề mặt cột. Không có sự phô trương, mọi thứ diễn ra trong một nhịp trầm, khuyến khích người đi chậm lại, quan sát và lắng nghe. Bory tin rằng kiến trúc không chỉ để che mưa nắng, mà còn là nơi trú ngụ của cảm xúc và ký ức. Bởi vậy, lâu đài này cũng là lời tri ân dành cho người vợ ông yêu thương, Ilona Komócsin. Tình cảm gia đình, nghệ thuật và đời sống riêng tư được đan cài vào từng chi tiết, khiến công trình mang dáng dấp của một nhật ký bằng đá.
Cầu thang xoắn không nhằm dẫn nhanh từ tầng này sang tầng khác. Nó giống một hành trình nội tâm, nơi người bước đi được mời gọi suy ngẫm về thời gian, sự bền bỉ và niềm tin vào cái đẹp được xây dựng từng chút một. Giữa thế giới hiện đại thường vội vàng, Bory Castle tồn tại như một nhắc nhở nhẹ nhàng rằng sáng tạo chân thành luôn cần thời gian, sự kiên trì và lòng yêu đời sâu sắc.
Ngày nay, lâu đài trở thành bảo tàng, mở cửa cho công chúng ghé thăm tại Székesfehérvár. Dù đã trải qua gần một thế kỷ, cầu thang xoắn vẫn giữ nguyên sức hút ban đầu, không phải vì sự đồ sộ, mà bởi cảm giác sống động của một công trình được nuôi dưỡng bằng tình yêu, trí tuệ và sự tự do trong sáng tạo.
— FB Pane e Vino
