Ảnh: Nils | nh-art.tumblr.com.

Sau Tết dương lịch dường như là giai đoạn mọi thứ đều trôi qua rất nhanh, trôi như sợ không kịp tới một cái đích mơ hồ nào đó, dù ai cũng biết, cái đích ấy là Tết Nguyên đán. Hối hả có lẽ là tính từ chuẩn xác nhất để nói về khoảng thời gian ngắn ngủi ấy trong năm, dù thực tâm, tôi thích dùng từ “sầm sập”. Tết Dương lịch sầm sập qua, Tết Nguyên đán sầm sập đến, con người thì sầm sập lao vào những kỳ hạn như để phủi sạch tay năm cũ, sầm sập lao vào những tất niên thủ tục mà vội vàng, và tất nhiên, có nhiều khi hoang phí.

Thực ra thì thời gian vẫn trôi như vậy, không khác gì những khoảng thời gian khác trong năm. Có chăng, cảm giác của chúng ta về thời gian lại khác. Mà cảm giác, nhiều khi được hình thành từ những nhận biết trực quan xung quanh. Những cây thông Noel trang trí được vội vã dỡ đi, để thay vào đó là những cây đào, cành mai nghìn năm chẳng khác là mấy. Đèn màu phố xá cũng thay cho kịp với chủ đề. Cả thành phố mới đó xanh xanh, đỏ đỏ, trắng trắng đúng sắc Giáng sinh đã quay sang hồng điều, vàng mai chói lói.

Và ngay cả nơi chúng ta ở, những căn nhà nhỏ, những căn hộ nhỏ, cũng đổi thay theo cái chủ đề của thời cuộc. Tết bỗng thành thời điểm người ta trả nợ: trả nợ nhau, trả nợ ông bà cha mẹ, trả nợ con cái, trả nợ bằng hữu, đồng nghiệp và trả cả khoản nợ vô hình với đúng những gam màu chủ đạo ngàn năm kia.

Nhắc đến gam màu chủ đạo, đến mai, đến đào, lại nhớ đến những cành đào rừng mốc rêu hiên ngang và phóng khoáng, kiêu hãnh và quật cường. Tôi đã mê mẩn cái vẻ đẹp của đào rừng ấy từ rất lâu rồi, khi còn là một chú bé con độ chừng hơn mười tuổi. Trong một chuyến đi tham quan ké cơ quan của ông bác, lên miền Hòa Bình, giữa một sáng lạnh ẩm ướt hơi sương, trước một cái nhà sàn be bé, tôi đã thấy một cây đào vĩ-đại-nhất-mà-mình-từng-được-thấy bừng hoa ngay trước mảnh sân rộng gấp bảy, tám lần ngôi nhà.

Đó là một ngày tháng chạp những năm tám mươi. Thằng bé con vốn dĩ cứ nghĩ hoa đào chỉ là những cành đào bích, đào phai kiểu tròn tròn được bán ngoài chợ hoa Hàng Lược đã không thể ngờ rằng ở miền biên viễn kia cây đào rất khác. Chúng kiêu hãnh, khoáng đạt. Chúng vươn trong không gian sơn cước. Chúng tắm đẫm mình trong mưa phùn và sương mù. Chúng khẳng khiu nuôi những nụ hoa với cái sắc bàng bạc, chỉ khi không còn nhiều nhựa sống để nuôi hoa nữa, chúng mới bắt đầu ra lá.

— Khi kiêu hãnh khép mình trong tù túng.