Đàn ông ba mươi sau khi đi qua cả một thời trai trẻ nhiệt huyết, bốc lửa của tuổi hai mươi, đã đi, đã đến đã chinh phục, đã thất bại, đã trải qua những cảm xúc thăng hoa tuyệt vời cũng như cảm giác cay đắng tưởng như tận cùng. Nhìn lại những tháng năm đi qua bỗng thấy hun hút trống trơn có lúc giật mình thoảng thốt.
Những năm hai mươi, người ta có thể diện một chiếc quần bò lỗ chỗ, mặc pull in hình Manowar, tự tin đeo khuyên tai, tự chọn cho mình màu tóc ưa thích. Khi ba mươi, người ta bắt đầu chuộng hơn quần Âu, một sơ mi măng-séc là phẳng. Người ta cũng bắt đầu chọn cho mình một chiếc caravat hợp tâm trạng. Khi ba mươi còn diện bò bạc phếch, nhuộm tóc khác màu đen đã có cảm giác lạc điệu.
Những năm hai mươi, người ta uống bia uống rượu đến mức ngủ lúc nào không biết. Tỉnh dậy thấy ngổn ngang bạn bè, ngổn ngang nôn mửa. Đàn ông ba mươi tối bắt đầu nhìn đồng hồ canh giờ ngủ, không quên súc miệng nước muối, quấn khăn giữ ấm họng. Bắt đầu biết lo cho bản thân hơn. Tần số các cuộc nhậu nhẹt thâu đêm suốt sáng giảm dần. Bắt đầu để ý đến sức khỏe và cân nặng.
Cái thời hai mươi máu lửa sẵn sàng dựng xe, vác chầy xông vào nhau chỉ vì một lời xúc phạm. Đàn ông ba mươi bình thản trả lời “Không muốn gì cả!” khi một thằng oắt con đầu vàng quần côn bó ép xe vào lề đường hất hàm “Muốn gì?”. Đàn ông ba mươi bắt đầu có khái niệm “chỉ số AQ đủ dùng”.
Đàn ông ba mươi bắt đầu cảm thấy nhu cầu tất yếu cạo râu, sửa gọn lông mũi, xịt nước thơm mỗi khi bước ra khỏi nhà. Đàn ông ba mươi bắt đầu ăn mặc không theo một hình mẫu, không theo một thần tượng nào. Đàn ông ba mươi bắt đầu làm đẹp không chỉ dành cho các cô gái mà phần nhiều để cảm thấy đoàng hoàng tự tin tiếp xúc với các đối tác làm ăn, giao dịch. Đàn ông ba mươi cảm thấy tự tin khi mặc vest.
Đàn ông ba mươi bắt đầu cho mình cái quyền đòi hỏi một vị trí trong xã hội, đòi hỏi vai trò của mình trong cuộc sống, trong tổ chức. Nhu cầu muốn khẳng định mình.
Đàn ông ba mươi đi đường ít khi ngoái lại nhìn theo một cô gái trẻ đẹp để thầm xuýt xoa về thân hình nhưng lại thường xuyên ngoái lại nhìn theo một chiếc xe đẹp hay một người đàn bà nền nã. Đàn ông ba mươi nhìn thấy vẻ đẹp của người đàn bà ba mươi.
Đàn ông ba mươi “thèm” một chân dài nhưng “cần” một sự cảm thông, cần một điểm tựa tâm hồn. Đàn ông ba mươi muốn một mái ấm, tìm cho mình một người đàn bà có thể đi tiếp quãng đường tương lai. Bắt đầu hình dung về ngôi nhà và những đứa trẻ.
Đàn ông ba mươi là lúc bắt đầu cảm thấy tự tin, cảm thấy được sức gánh của đôi vai mình. Đủ tự tin và bình thản để hứng chịu những thử thách của cuộc đời.
Đàn ông ba mươi bắt đầu lôi những giấc mơ lóng lánh leng keng một thời tuổi trẻ ra để đổi lấy những mục tiêu thực tế hơn và đôi khi giản dị hơn.
Đàn ông ba mươi dám nghĩ, dám làm, dám chơi, dám đối mặt với thất bại và cũng dám dừng. Đàn ông ba mươi bắt đầu phân biệt được ranh giới của sự lố bịch. Nhìn thấy được cái ngưỡng đủ. Đàn ông ba mươi đủ tinh tế để vượt qua những giá trị phù phiếm.
Tuổi ba mươi đàn ông dần tự tin để thấy mình là đàn ông khi đứng trước phụ nữ. Dám nhìn sâu vào mắt đối phương để tìm sự đồng điệu về cảm xúc.
Đàn ông ba mươi biết yêu và có trách nhiệm hơn với cảm xúc của mình. Cũng biết ghìm mình trước những thất bại. Bình thản trước tai họa. Thấm thía được nỗi cô đơn, thấm thía được sự bội bạc, cảm nhận được đến tận cùng sự ấm áp tình người mà con người dành cho nhau. Khác hẳn cái yêu thời hai mươi, yêu và vô trách nhiệm với tình yêu, vô trách nhiệm với chính bản thân mình.
Đàn ông ba mươi khi nghĩ về gia đình có thêm trách nhiệm. Cậu bé hai mươi nghĩ về bố mẹ với những sự ràng buộc gò bó khuôn khổ gia đình. Đàn ông ba mươi nghĩ về bố mẹ ngoài nỗi nhớ còn kèm theo mong muốn mình được làm chỗ dựa, mình được che chở cho gia đình.
Đàn ông ba mươi đủ tỉnh táo và bình tĩnh trước những đổ vỡ. Độ lượng hơn. Biết cách lý giải cuộc sống. Đàn ông ba mươi khẽ cười khi nhớ lại những năm hai mươi hừng hực của đời người. Ngẫm nghĩ và bắt đầu triết lý về tình yêu của những năm nông nổi, gật gù tâm đắc: “Đàn ông như cái đĩa CD, cứ quay xung quanh mãi một lỗ thủng”.
Đàn ông ba mươi bắt đầu ngẫm nghĩ một chút về số phận mỗi khi nhìn lại con đường mình đã đi qua. Đàn ông ba mươi đã bắt đầu biết sợ.
Đàn ông ba mươi bắt đầu gắn mình với những ràng buộc để khó khăn hơn khi thực hiện một thay đổi lớn nào trong cuộc đời mình. Cuộc sống của đàn ông ba mươi không còn là của riêng bản thân anh ta nữa.
— Sưu tầm. Ảnh Aleksandra Marczuk.